Historia edycji

Zarządzenie Nr 118/2019 
Rektora Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego w Olsztynie 
z dnia 20 grudnia 2019 roku 

w sprawie Wewnętrznego Systemu Zapewniania Jakości Kształcenia w Uniwersytecie Warmińsko-Mazurskim w Olsztynie

Na podstawie art. 2 ustawy z dnia 20 lipca 2018 roku - Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce (Dz.U. z 2018, poz. 1668 ze zm.) oraz § 17 ust. 4 Statutu Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego w Olsztynie (przyjętego Uchwałą Nr 494 Senatu UWM w Olsztynie z dnia 21 maja 2019 roku  w sprawie Statutu Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego w Olsztynie), zwanego dalej „Uniwersytetem”, w związku z Uchwałą Nr 56 Senatu UWM w Olsztynie z dnia 26 października 2012 roku w sprawie przyjęcia „Programu Rozwoju Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego w Olsztynie w latach 2012-2020”, zarządza się, co następuje: 

ROZDZIAŁ I. – POSTANOWIENIA OGÓLNE 

§ 1

1. W celu osiągnięcia wysokiej jakości kształcenia wprowadza się Wewnętrzny System Zapewniania Jakości Kształcenia w Uniwersytecie Warmińsko-Mazurskim w Olsztynie, zwany dalej „Systemem” oraz określa zasady jego funkcjonowania. 
2. Integralnymi elementami Systemu są: 
    1) misja i polityka jakości Uniwersytetu, określające cele oraz strategię zapewniania i doskonalenia jakości kształcenia, w tym działania promujące jakość dydaktyki, 
    2) instytucjonalne umocowanie i struktura organizacyjna, 
    3) dokumenty jakości kształcenia, 
    4) procedury zapewniania i doskonalenia jakości kształcenia, uwzględniające wykorzystanie, stosowanie oraz upowszechnianie najlepszych uczelnianych, krajowych i międzynarodowych wzorców w obszarze dydaktyki,  
    5) badania ankietowe.  

ROZDZIAŁ II. – ZAŁOŻENIA SYSTEMU 

§ 2

Mając na względzie rozwój procesu dydaktycznego, poprzez doskonalenie jakości kształcenia, a także uwzględniając krajowe i międzynarodowe wzorce i standardy kształcenia oraz odwołując się do misji i programu rozwoju Uniwersytetu, za priorytetowe w polityce jakości uznaje się działania w zakresie: 
   1) monitorowania i weryfikacji efektów kształcenia/uczenia się na wszystkich kierunkach, poziomach i profilach kształcenia, z uwzględnieniem: 
        a) narzędzi i metod weryfikacji osiągania zamierzonych efektów kształcenia/uczenia się, 
        b) oceny skuteczności doboru narzędzi i metod dydaktycznych, służących osiąganiu zamierzonych efektów kształcenia/uczenia się, 
        c) udziału przedstawicieli rynku pracy w określaniu efektów kształcenia/uczenia się i ocenie ich przydatności w praktyce zawodowej, 
        d) monitorowania losów absolwentów w celu badania zbieżności zamierzonych efektów kształcenia/uczenia się z potrzebami rynku pracy, 
        e) mechanizmów działań korygujących i doskonalących proces weryfikacji efektów kształcenia/uczenia się, 
   2) ewaluacji i doskonalenia efektywności Systemu, 
   3) przeprowadzania samooceny funkcjonowania jednostki, ze szczególnym uwzględnieniem sposobu realizacji zadań przewidzianych procedurami Systemu, 
   4) powiązania kształcenia/uczenia się z potrzebami społecznymi i gospodarczymi kraju oraz regionu, z jednoczesnym podniesieniem stopnia przygotowania absolwentów, 
   5) upowszechniania idei uczenia się przez całe życie, której efektem jest nabywanie przez osoby uczące się kompetencji do wykonywania zadań wynikających z faktu kształtowania się nowych zawodów, funkcji i ról w społeczeństwie,  
   6) zapewnienia powiązania dydaktyki z badaniami naukowymi, 
   7) zwiększenia podmiotowości studentów i doktorantów w procesie kształcenia, 
   8) podnoszenia prestiżu, atrakcyjności oraz konkurencyjności Uniwersytetu na krajowym i zagranicznym rynku edukacyjnym, poprzez podjęcie działań zmierzających do uzyskania certyfikatów i wyróżnień, przyznawanych przez instytucje akredytujące krajowe i zagraniczne, 
   9) podnoszenia jakości procesu dydaktycznego poprzez doskonalenie kompetencji dydaktycznych nauczycieli akademickich w powiązaniu z systemem ich motywacji do działań projakościowych w obszarze dydaktyki. 

§ 3 

1. Analizie i ocenie poddawane są wszystkie elementy procesu dydaktycznego: 
    1) dobór i jakość kadry zatrudnionej na stanowiskach badawczo-dydaktycznych i dydaktycznych (monitorowanie związku pomiędzy aktywnością badawczą i dydaktyczną jednostek organizacyjnych a prowadzonymi i tworzonymi kierunkami studiów/poziomami i profilami kształcenia), 
    2) system i oferta programowa umożliwiająca nauczycielom akademickim podnoszenie kwalifikacji, 
    3) przygotowanie kryteriów doboru kandydatów (określanie kompetencji oczekiwanych od kandydatów) na studia wyższe i do szkoły doktorskiej, 
    4) opracowywanie, monitorowanie i aktualizacja programów studiów, studiów podyplomowych i innych form dokształcania, programów kształcenia szkoły doktorskiej oraz procedury monitorowania i weryfikacji osiągania zamierzonych efektów kształcenia/uczenia się, uwzględniające stosowanie wymagań w zakresie: 
         a) konstruowania programów studiów i programów kształcenia, z zachowaniem przyjętych w Uniwersytecie postanowień i wytycznych,  
         b) wyceny efektów kształcenia/uczenia się z zachowaniem zasad określonych w Europejskim Systemie Transferu i Akumulacji Punktów (ECTS) oraz Systemie European Credit System for Vocational Education and Training (ECVET), 
         c) oceny programów studiów i programów kształcenia, w tym  efektów kształcenia/uczenia się z wykorzystaniem, m.in.: regularnie pozyskiwanych opinii zwrotnych od pracodawców oraz innych przedstawicieli otoczenia społeczno-gospodarczego i zewnętrznych ekspertów, a także monitorowania postępu i osiągnięć studentów,  
         d) oferty krajowych programów mobilności studentów i doktorantów, 
    5) dokumentowanie przebiegu studiów od immatrykulacji do momentu zaliczenia ostatniego semestru studiów, z wykorzystaniem narzędzi informatycznych dostępnych w Uniwersyteckim Systemie Obsługi Studiów (USOS), 
    6) przygotowanie i wykonanie pracy dyplomowej oraz złożenie egzaminu dyplomowego, a także przygotowanie i wykonanie pracy doktorskiej z wykorzystaniem informatycznego systemu antyplagiatowego, 
    7) internacjonalizacja programów studiów, uwzględniająca: 
         a) zakres oferty w językach obcych kierowanej do studentów polskich i cudzoziemców, 
         b) liczbę i zakres programów prowadzonych wspólnie przez zagraniczne uczelnie lub instytucje naukowe, 
         c) zakres zagranicznych programów mobilności studentów i doktorantów, 
    8) zasoby do nauki oraz środki wsparcia dla studentów i doktorantów w obszarach dydaktycznym, administracyjnym oraz społecznym, m.in.: system biblioteczno-informatyczny Uniwersytetu; system informatyzacji Uniwersytetu; weryfikacja zasobów materialnych, w tym infrastruktury dydaktycznej i badawczej jednostek; przedsiębiorczość akademicka; promocja zawodowa studentów i absolwentów oraz wsparcie studentów i doktorantów w krajowych i zagranicznych programach mobilności, 
    9) ocenianie studentów, doktorantów, słuchaczy studiów podyplomowych oraz uczestników innych form dokształcających, z zachowaniem konieczności publikowania kryteriów, przepisów i procedur oceny, 
  10) systemy informacyjne i publikowanie informacji, służące pozyskiwaniu i poszerzaniu zakresu samowiedzy nt. funkcjonowania Uniwersytetu, ze szczególnym uwzględnieniem charakterystyki procesu dydaktycznego (publikowanie m.in. programów studiów, sylabusów i efektów kształcenia/uczenia się, procedur toku studiów). 
2. Działania służące zapewnieniu właściwego funkcjonowania, analizie i ocenie elementów, o których mowa w ust. 1, unormowane są procedurami będącymi opisami określonych sposobów postępowania. 
3. Procedury, o których mowa w ust. 2, zawierają: 
    a) cel, 
    b) przedmiot i zakres, wyznaczające obszar działania procedury oraz wskazujące podmioty organizacyjne i proces, do którego odnoszą się ustalenia zawarte w procedurze, 
    c) kompetencje i odpowiedzialność podmiotów za działania w procesie opisanym procedurą, 
    d) opis czynności zgodnych z celem i zakresem procedury, 
    e) dokumenty związane z procedurą, których ona dotyczy, i które przywołuje lub z którymi jest powiązana, wraz z opisem systemu informacji o ich publikowaniu oraz przechowywaniu i archiwizowaniu, 
    f) załączniki (np. raporty, sprawozdania) służące opracowaniu i prezentacji dodatkowych danych, pozwalających na realizację procedury z uwzględnieniem ust. 4 i 5. 
4. Integralnymi elementami procedur są: 
    a) instrukcje jakościowe, będące opisem kolejnych czynności danego etapu procedury objęte harmonogramem, 
    b) zapisy jakości – dokumenty mające na celu udokumentowanie zgodności z określonymi wymaganiami Systemu i zweryfikowanie jego skuteczności. 
5. Przy określaniu kompetencji i odpowiedzialności podmiotów za działania w procesie opisanym procedurą, należy uwzględnić obowiązujące przepisy regulujące merytoryczne, organizacyjne i formalne aspekty zakresu objętego daną procedurą. 

§ 4 

1. Badania ankietowe stanowią integralną część Systemu i obejmują swoim zakresem działania społeczności akademickiej (nauczycieli akademickich i innych osób prowadzących zajęcia, studentów, doktorantów, słuchaczy studiów podyplomowych), absolwentów Uniwersytetu oraz przedstawicieli otoczenia społeczno-gospodarczego (pracodawców i przedstawicieli instytucji edukacyjnych, badawczych, etc.). 
2. Wszystkie działania związane z badaniami ankietowymi prowadzone są z poszanowaniem zasad etyki badań społecznych, w szczególności dobrowolności, anonimowości, poufności oraz jawności wyników.  

§ 5 

Za wprowadzenie i sprawne funkcjonowanie Systemu odpowiedzialni są odpowiednio: właściwy prorektor ds. kształcenia oraz dziekan, dyrektor filii, dyrektor szkoły oraz kierownik jednostki ogólnouczelnianej. 

§ 6 

1. Osoby, o których mowa w § 5, dokonują analizy skuteczności i przydatności działań określonych Systemem, odpowiednio w Uniwersytecie oraz w poszczególnych  jednostkach organizacyjnych, korzystając z badań przeprowadzonych w ramach samooceny funkcjonowania jednostki.  
2. Działania w zakresie samooceny funkcjonowania jednostki przeprowadzane są zgodnie z ustalonym harmonogramem. Dopuszcza się prowadzenie audytów doraźnych, wynikających z bieżących potrzeb Systemu. 

§ 7 

1. System poddawany jest corocznemu przeglądowi. 
2. Rektor w drodze zarządzenia określa procedurę przeglądu, o którym mowa w ust. 1. 

ROZDZIAŁ III. – ZASADY FUNKCJONOWANIA SYSTEMU 

§ 8 

1. Działania związane z wprowadzeniem i funkcjonowaniem Systemu, o którym mowa w § 1, koordynuje Uczelniany Zespół ds. Zapewniania Jakości Kształcenia, powołany zarządzeniem Rektora, określającym zakres jego działania, skład oraz tryb powoływania.  
2. W celu koordynacji działań projakościowych związanych z wprowadzaniem i funkcjonowaniem Systemu na wydziałach, w zamiejscowych jednostkach organizacyjnych - filiach, szkole oraz jednostkach ogólnouczelnianych Uniwersytetu, odpowiednio dziekan, dyrektor filii, dyrektor szkoły i  kierownik jednostki ogólnouczelnianej powołują Zespoły ds. Zapewnienia Jakości Kształcenia, określając ich skład, szczegółowe zadania oraz tryb powoływania. 

§ 9 

Zespoły ds. Zapewniania Jakości Kształcenia podejmują działania na rzecz doskonalenia jakości kształcenia w Uniwersytecie w obszarach, o których  mowa w § 3-4 niniejszego zarządzenia. 

§ 10 

1. W skład Uczelnianego Zespołu ds. Zapewniania Jakości Kształcenia wchodzą: 
    1) przewodniczący, 
    2) po jednym nauczycielu akademickim reprezentującym każdy wydział, przy zachowaniu zasady reprezentatywności dziedzin nauki, 
    3) przedstawiciele reprezentujący jednostki ogólnouczelniane, jednostki zamiejscowe – filie oraz szkołę, 
    4) dwóch studentów wskazanych przez Radę Uczelnianą Samorządu Studenckiego, 
    5) jeden doktorant wskazany przez Radę Samorządu Doktorantów, 
    6) przedstawiciel jednostki administracyjnej Uniwersytetu, której zakres działania obejmuje prowadzenie kontroli i audytów. 
2. Członków Uczelnianego Zespołu, w tym przewodniczącego, powołuje Rektor na okres kadencji organów UWM w Olsztynie. 

§ 11 

1. Do zadań Uczelnianego Zespołu ds. Zapewniania Jakości Kształcenia należy: 
    1) przygotowanie i doskonalenie uczelnianych dokumentów dotyczących Systemu: 
        a) wzorów kwestionariuszy ankiet oceny podmiotów i obszarów procesu dydaktycznego, m.in. oceny jakości zajęć dydaktycznych realizowanych przez nauczyciela akademickiego i innej osoby prowadzącej zajęcia, monitorowania karier absolwentów, opinii pracodawców o programach studiów, etc.,  
        b) procedury przeprowadzania samooceny funkcjonowania wydziału oraz jednostki ogólnouczelnianej, jednostki zamiejscowej - filii oraz szkoły, 
     2) ewaluacja i doskonalenie Systemu oraz przedstawianie Senatowi UWM w Olsztynie, corocznie do 31 stycznia danego roku, sprawozdania z oceny jakości kształcenia za poprzedni rok akademicki wraz z analizą SWOT, a także przedstawianie rekomendacji działań na rzecz doskonalenia jakości kształcenia oraz funkcjonowania Systemu, 
     3) wspieranie i monitorowanie działalności Zespołów ds. zapewniania jakości kształcenia funkcjonujących na wydziałach, w jednostkach ogólnouczelnianych, jednostkach zamiejscowych - filiach oraz szkole. 
2. Uczelniany Zespół ds. Zapewniania Jakości Kształcenia współpracuje z Zespołem ds. zarządzania jakością kształcenia Biura ds. Kształcenia oraz Zespołami ds. Zapewniania Jakości Kształcenia   funkcjonującymi na wydziałach, w jednostkach ogólnouczelnianych, jednostkach zamiejscowych - filiach oraz szkole w obszarze działań projakościowych, ze szczególnym uwzględnieniem zadań   związanych z opracowaniem narzędzi ewaluacji i metod doskonalenia Systemu. 

§ 12 

W celu efektywnej realizacji zadań, o których mowa w § 11 ust. 1 Uczelniany Zespół ds. Zapewniania Jakości Kształcenia, w porozumieniu z Rektorem, może: 
    1) powoływać komisje oraz zespoły eksperckie stałe i doraźne, określając cel ich powołania, skład oraz zakres działań i czas funkcjonowania, 
    2) zapraszać do stałej lub doraźnej współpracy ekspertów z Uniwersytetu, jak również spoza Uniwersytetu. 

§ 13 

1. W skład Zespołu ds. Zapewniania Jakości Kształcenia właściwego dla wydziałów, zamiejscowych jednostek – filii, jednostek ogólnouczelnianych i szkoły, wchodzą: 
    1) przewodniczący, 
    i odpowiednio: 
    2) przedstawiciele nauczycieli akademickich jednostki lub szkoły/przedstawiciele jednostki ogólnouczelnianej, 
    3) przedstawiciel studentów wskazany przez Radę Wydziałową Samorządu Studenckiego, 
    4) przedstawiciel doktorantów wskazany przez Radę Samorządu Doktorantów, 
2. Członków Zespołu ds. Zapewniania Jakości Kształcenia, w tym przewodniczącego powołuje odpowiednio dziekan/dyrektor filii/dyrektor jednostki/dyrektor szkoły na okres kadencji organów UWM w Olsztynie. 
3. W celu efektywnej realizacji zadań, dziekan/dyrektor filii/dyrektor jednostki/dyrektor szkoły może powołać dodatkowych członków Zespołu, o którym mowa w ust.1.  

§ 14 

1. Do zadań Zespołu ds. Zapewniania Jakości Kształcenia, o którym mowa w § 13 należy: 
    1) wprowadzanie obowiązujących w uczelni dokumentów oraz opracowywanie w jednostkach procedur zapewniania jakości, obejmujących elementy procesu dydaktycznego, z zachowaniem wymagań formalnych opracowania procedury, o których mowa w § 3 niniejszego zarządzenia, 
    2) przedstawianie dziekanowi/ dyrektorowi filii/dyrektorowi jednostki/dyrektorowi szkoły, corocznie do 30 listopada, sprawozdania z oceny jakości kształcenia za poprzedni rok akademicki wraz z analizą SWOT,
    3) przedstawianie dziekanowi/ dyrektorowi filii/dyrektorowi jednostki/dyrektorowi szkoły rekomendacji działań na rzecz doskonalenia jakości kształcenia oraz funkcjonowania Systemu, 
    4) upowszechnianie wyników analiz jakości kształcenia. 
2. Zespół ds. Zapewniania Jakości Kształcenia właściwy dla wydziałów, zamiejscowych jednostek – filii, jednostek ogólnouczelnianych i szkoły współpracuje z Biurem ds. Kształcenia – Zespołem ds. zarządzania jakością kształcenia oraz Uczelnianym Zespołem ds. Zapewniania Jakości Kształcenia w obszarze działań projakościowych, ze szczególnym uwzględnieniem zadań związanych z opracowaniem narzędzi ewaluacji i metod doskonalenia Systemu.    

§ 15 

1. Jednostką administracyjną koordynującą działania związane z monitorowaniem i zapewnianiem jakości kształcenia w Uniwersytecie jest Biuro ds. Kształcenia – Zespół ds. zarządzania jakością kształcenia. 
2. Biuro ds. Kształcenia – Zespół ds. zarządzania jakością kształcenia współpracuje z:  
    1) organami kolegialnymi Uniwersytetu, zespołami opiniodawczo-doradczymi Rektora, osobami bezpośrednio koordynującymi oraz nadzorującymi organizację i  przebieg procesu dydaktycznego, a także jednostkami administracyjnymi uczelni, w obszarach procesu dydaktycznego objętych analizą i oceną oraz w zakresach określonych procedurami zapewniania jakości kształcenia, 
    2) jednostkami administracyjnymi Uniwersytetu, których merytoryczny obszar funkcjonowania wyznacza działania audytowe, 
    3) Uczelnianym Zespołem ds. Zapewniania Jakości Kształcenia oraz Zespołami ds. Zapewniania Jakości Kształcenia właściwymi dla wydziałów, zamiejscowych jednostek – filii, jednostek ogólnouczelnianych i szkoły w obszarze objętym ich zakresem działania, ze szczególnym uwzględnieniem procedury przeprowadzania badań ankietowych oraz zadań związanych z opracowaniem narzędzi ewaluacji i metod doskonalenia Systemu, 
    4) instytucjami akredytacyjnymi krajowymi i zagranicznymi, działającymi na rzecz zapewniania jakości kształcenia w zakresie analizy i oceny funkcjonowania Systemu. 
3. Zespół ds. zarządzania jakością kształcenia Biura ds. Kształcenia nadzoruje prowadzenie badań ankietowych i odpowiada za upowszechnianie wyników analiz jakości kształcenia w Uniwersytecie. 

§ 16 

1. Badania ankietowe swoim zakresem obejmują obszary i elementy wyodrębnione w Systemie. 
2. Badania ankietowe prowadzone są z wykorzystaniem: 
    1) ankiet ogólnouczelnianych, 
    2) ankiet jednostek organizacyjnych Uniwersytetu, w tym kwestionariuszy ocen pracowników badawczo-dydaktycznych i dydaktycznych, zgodnie z harmonogramem określonym procedurą. 
3. Wyniki badań ankietowych są jednym z elementów własnej oceny jednostki. 

§ 17 

1. Osoby odpowiedzialne za wprowadzenie i funkcjonowanie Systemu przeprowadzają corocznie jego przegląd w celu oceny przydatności i skuteczności, uwzględniający: 
    1) analizę audytów i działań poaudytowych, 
    2) aktualność założeń w stosunku do zmieniającego się ustawodawstwa, zmieniających się oczekiwań i wymagań zainteresowanych stron oraz stopień realizacji celów, określonych w Systemie, 
    3) opinie interesariuszy Systemu, 
    4) doświadczenia zdobyte w wyniku prowadzonych działań projakościowych,  
    5) analizę raportów z badań prowadzonych w kierunku oddziaływania Systemu na interesariuszy. 
2. Z przeglądu Systemu sporządzany jest protokół, obejmujący zalecenia do realizacji działań korygujących i zapobiegawczych, z jednoczesnym wskazaniem organów lub zespołów odpowiedzialnych za ich wykonanie. 
3. Protokół z przeglądu Systemu sporządza Zespół ds. zarządzania jakością kształcenia Biura ds. Kształcenia we współpracy z jednostkami organizacyjnymi Uniwersytetu. 
4. Wnioski wynikające z przeglądu przedstawia Senatowi Akademickiemu, właściwy prorektor ds. kształcenia w terminie do 31 stycznia danego roku. 

§ 18 

Sprawozdania z audytów własnej oceny opracowane przez Uczelniany Zespół ds. Zapewniania Jakości Kształcenia oraz przez Zespoły ds. Zapewniania Jakości Kształcenia właściwe dla wydziałów, zamiejscowych jednostek – filii, jednostek ogólnouczelnianych i szkoły są jawne i publikowane odpowiednio na stronie internetowej Uniwersytetu oraz stronach internetowych jednostek organizacyjnych.  

§ 19 

Traci moc Zarządzenie Nr 84/2019 Rektora Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego w Olsztynie z dnia 14 października 2019 roku w sprawie zasad funkcjonowania Wewnętrznego Systemu Zapewniania Jakości Kształcenia w Uniwersytecie Warmińsko-Mazurskim w Olsztynie.   

§ 20 

Zarządzenie wchodzi w życie z dniem podpisania.

Rektor  

prof. dr hab. Ryszard J. GÓRECKI