Historia edycji

UCHWAŁA Nr 43
Senatu Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego w Olsztynie
z dnia 18 grudnia 2020 roku

zmieniająca Uchwałę Nr 672 Senatu Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego w Olsztynie z dnia 28 lutego 2020 roku w sprawie ustalenia programu studiów kierunku lekarskiego dla poziomu studiów jednolitych magisterskich o profilu ogólnoakademickim

Na podstawie art. 28 ust. 1 pkt 11, art. 67 ust. 1 ustawy z dnia 20 lipca 2018 roku – Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce (t.j. Dz. U. z 2020 roku, poz. 85 ze zm.), § 7 ust. 3 i 5 Rozporządzenia Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego z dnia 27 września 2018 roku (Dz.U. z 2018 roku, poz. 1861 ze zm.), na wniosek Dziekana Wydziału Lekarskiego, pozytywnie zaopiniowany przez Radę Edukacyjną, Senat Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego w Olsztynie uchwala, co następuje: 

§ 1

W Uchwale Nr 672 Senatu Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego w Olsztynie z dnia 28 lutego 2020 roku w sprawie ustalenia programu studiów kierunku lekarskiego dla poziomu studiów jednolitych magisterskich o profilu ogólnoakademickim, wprowadza się następujące zmiany:

1) w Załączniku 2 do Uchwały, w GRUPIE TREŚCI PODSTAWOWYCH (II):

a) usuwa się przedmioty pn:

- „7. biochemia z elementami chemii 1”,
- „8. biochemia z elementami chemii 2”,

b) dodaje się przedmioty pn.:

- „7. chemia”; opis treści kształcenia otrzymuje brzmienie: „7. Chemia. Cel kształcenia: przekazanie wiedzy z zakresu budowy, właściwości i funkcji podstawowych składników chemicznych tkanek i płynów ustrojowych. Zapoznanie z chemicznymi podstawami mechanizmów homeostazy ustroju i składem chemicznym płynów biologicznych ze szczególnym uwzględnieniem płynów ustrojowych. Przygotowanie studentów do korzystania z nowoczesnych źródeł informacji i ich praktycznego zastosowania; wykonywania obliczeń chemicznych; wnioskowania na podstawie wyników przeprowadzonych doświadczeń; korzystania z podstawowych metod i technik laboratoryjnych stosowanych w diagnostyce laboratoryjnej. Kształtowanie właściwych postaw etycznych i umiejętności właściwego komunikowania się, wspomaganie umiejętności efektywnej pracy zespołowej. W efekcie student osiąga wiedzę i umiejętności konieczne do zrozumienia przedmiotów realizowanych w dalszym kształceniu (tj. biochemia, biologia molekularna, fizjologia) oraz niezbędnych w przyszłej praktyce zawodowej. Treści merytoryczne: Ćwiczenia: Roztwory wodne jako środowisko do życia. Skład chemiczny i wartości pH podstawowych płynów ustrojowych. Rozcieńczanie roztworów. Obliczanie i przeliczanie stężeń: procentowych, promilowych, molowych i molalnych związków w jedno- i wieloskładnikowych roztworach. Roztwory buforowe. Bufory płynów ustrojowych jako elementy utrzymania homeostazy. Wyznaczanie pojemności buforowej poprzez miareczkowanie roztworu buforowego i roztworu białka mocną zasadą i mocnym kwasem. Roztwory koloidowe i ich właściwości. Badanie koagulacji koloidów hydrofilowych i hydrofobowych. Porównanie ciśnienia osmotycznego roztworów koloidalnych i rzeczywistych. Ilościowe oznaczanie jonów Ca2+ metodą kompleksometryczną oraz jonów Cl- metodą argentometryczną. Wyznaczanie szybkości początkowej reakcji hydrolizy sacharozy. Badanie właściwości węglowodanów, kwasów karboksylowych, fenoli, aldehydów, aminokwasów oraz lipidów na podstawie wybranych reakcji chemicznych. Wykłady: Klasyfikacja i charakterystyka makro- i mikropierwiastków występujących w organizmie człowieka. Znaczenie wody dla organizmu człowieka. Równowaga wodno-elektrolitowa organizmu. Elektrolity płynów wewnątrz- i pozakomórkowych – skład i stężenia. Słabe oddziaływania w roztworach wodnych: wiązania wodorowe, hydrofobowe i van der Waalsa. Równowagi jonowe. Rozpuszczalność związków chemicznych. Teoria kwasów i zasad Bronsdteda - Lowry´go. Stałe dysocjacji słabych kwasów i zasad. Roztwory buforowe. Równanie Hendersona-Hasselbalcha. Mechanizm działania buforów. Podstawy homeostazy pH w organizmie człowieka. Bufory biologiczne (wodorowęglanowy, fosforanowy, białczanowy, amonowy, hemoglobinianowy). Reakcje utleniania i redukcji. Określanie kierunku zachodzenia reakcji redoks. Potencjał biologiczny. Kinetyka chemiczna. Zależność stałej szybkości reakcji od temperatury. Katalizatory i inhibitory. Właściwości koligatywne roztworów. Dyfuzja i osmoza, ciśnienie osmotyczne i onkotyczne. Równowaga osmotyczna organizmu. Koloidy liofilowe i liofobowe. Układy koloidalne występujące w organizmie, wpływ białek na rozmieszczenie elektrolitów w płynach ustrojowych (równowaga Gibbsa-Donnana). Struktura i reaktywność chemiczna wybranych związków organicznych o znaczeniu biologicznym. Aminokwasy i peptydy. Węglowodany (monosacharydy i ich pochodne). Disacharydy redukujące i nieredukujące. Homo- i heteropolisacharydy. Kwasy karboksylowe występujące w metabolizmie człowieka. Alkohole i aminoalkohole obecne w lipidach.  Acyloglicerole i woski. Lipidy złożone: glicerofosfolipidy i sfingozydy. Związki lipo pochodne: eikozanoidy i steroidy. Związki heterocykliczne i aromatyczne występujące w witaminach. Efekty uczenia się: Wiedza (zna i rozumie): gospodarkę wodno-elektrolitową w układach biologicznych oraz rolę makro- i mikroelementów dla organizmu człowieka. Mechanizmy równowagi kwasowo-zasadowej, a także skład i właściwości buforów jako elementów homeostazy ustroju.  Interpretuje i rozumie pojęcia: rozpuszczalność, ciśnienie osmotyczne, izotonia, roztwory koloidalne oraz równowaga Gibbsa-Donnana. Podstawowe reakcje związków nieorganicznych i organicznych w roztworach wodnych. Struktury chemiczne prostych związków organicznych wchodzących w skład makrocząsteczek obecnych w komórkach, macierzy zewnątrzkomórkowej i płynów ustrojowych. Umiejętności (potrafi): obliczać stężenia molowe i procentowe związków oraz stężenia substancji w roztworach izoosmotycznych, jedno- i wieloskładnikowych. Obliczać rozpuszczalność związków chemicznych. Określać chemiczne podłoże rozpuszczalności związków organicznych lub jej braku oraz jej znaczenie biologiczne. Potrafi zdefiniować czynniki wpływające na równowagę kwasowo-zasadową organizmu. Określać pH roztworu i wpływ zmian pH na związki nieorganiczne i organiczne. Obliczać pojemność buforową. Posługiwać się podstawowymi technikami laboratoryjnymi, takimi jak: miareczkowanie, spektrofotometria, pehametria. Rozumie zasady metod analitycznych wykorzystujących spektroskopię UV-Vis, wykorzystywania krzywych kalibracyjnych. Obsługuje proste przyrządy pomiarowe oraz ocenia dokładność wykonywanych pomiarów. Planuje i wykonuje doświadczenie laboratoryjne. Potrafi pracować w zespole oraz krytycznie zinterpretować uzyskane wyniki w doświadczeniu. Kompetencje społeczne (jest gotów do): dostrzegania i rozpoznawania własnych ograniczeń oraz dokonywania samooceny deficytów i potrzeb edukacyjnych, korzystania z obiektywnych źródeł informacji oraz do formułowania wniosków z własnych pomiarów lub obserwacji. Forma prowadzenia zajęć: wykłady, ćwiczenia”, 
- „8. biochemia 1; opis treści kształcenia otrzymuje brzmienie: „8. biochemia 1 Cel kształcenia: opanowuje przebieg głównych szlaków metabolicznych oraz poznaje genetyczne i środowiskowe czynniki zaburzające ten przebieg. Student zaznajamia się również z podstawowymi metodami i technikami laboratoryjnymi oraz aparaturą wykorzystywaną w diagnostyce laboratoryjnej. W efekcie osiąga wiedzę i umiejętności konieczne do zrozumienia przedmiotów realizowanych w dalszym kształceniu (tj. biologia molekularna, genetyka, fizjologia, immunologia, patologia, przedmioty kliniczne) oraz niezbędnych w przyszłej praktyce zawodowej. Treści merytoryczne: Ćwiczenia: Identyfikacja aminokwasów w moczu. Ilościowe oznaczanie białek. Elektroforeza białek surowicy krwi w żelu agarozowym. Wydzielanie i ilościowe oznaczanie fibrynogenu. Izolacja i oznaczanie aktywności peroksydazy ziemniaka. Wyznaczanie stałej Michaelisa i prędkości maksymalnej peroksydazy z ziemniaka. Oznaczanie aktywności ALT, AST i γ-GT w surowicy krwi. Seminaria: Aspekty biochemiczne gospodarki wodno-elektrolitowej. Główne bufory 
w organizmie. Rodzaje promieniowania, ich źródła i wpływ na organizmy żywe. Białka osocza. Hemostaza i zakrzepica. Choroby prionowe i amyloidozy. Rodzaje hemoglobin, aspekt kliniczny. Kolagen i zaburzenia związane z jego metabolizmem. Zastosowanie enzymów w praktyce medycznej. Biosynteza białka, modyfikacje, regulacja, sortowanie. Wykłady: Struktura, właściwości i funkcje aminokwasów i peptydów. Źródła metaboliczne wolnych aminokwasów, metabolizm grup aminowych aminokwasów, dekarboksylacja aminokwasów źródłem amin biogennych, wiązanie peptydowe, wybrane peptydy biologicznie aktywne. Zależności strukturalno-funkcjonalne w białkach. Właściwości fizyko-chemiczne białek. podziały białek, struktura białek, przykłady białek - mioglobina, hemoglobina. Enzymy. Budowa enzymów, miejsce aktywne enzymu, mechanizm biokatalizy, prędkość reakcji enzymatycznych, sposoby wyrażania aktywności enzymu, regulacja i inhibicja aktywności enzymatycznej. Witaminy i koenzymy. Związek między witaminami i ich pochodnymi – koenzymami. witaminy rozpuszczalne w wodzie i w tłuszczach. Przechowywanie informacji genetycznej, ekspresja genów, choroby o podłożu genetycznym. Efekty uczenia się: Wiedza (zna i rozumie): podstawowe szlaki kataboliczne i anaboliczne, sposoby ich regulacji oraz wpływ na nie czynników genetycznych i środowiskowych; profile metaboliczne podstawowych narządów i układów; wpływ stresu oksydacyjnego na komórki i jego znaczenie w patogenezie chorób oraz w procesach starzenia się; enzymy  biorące  udział  w  trawieniu,   mechanizm   wytwarzania   kwasu   solnego w żołądku, rolę żółci, przebieg wchłaniania produktów trawienia; konsekwencje niewłaściwego odżywiania, w tym długotrwałego głodowania, przyjmowania zbyt obfitych posiłków i stosowania niezbilansowanej diety oraz zaburzenia trawienia i wchłaniania produktów trawienia; konsekwencje niedoboru witamin lub minerałów i ich nadmiaru w organizmie. Umiejętności (potrafi): przewidywać kierunek procesów biochemicznych w zależności od stanu energetycznego komórek; posługiwać się podstawowymi technikami laboratoryjnymi, takimi jak analiza jakościowa, miareczkowanie, kolorymetria, pehametria, chromatografia, elektroforeza białek i kwasów nukleinowych; obsługiwać proste przyrządy pomiarowe i oceniać dokładność wykonywanych pomiarów; planować  i  wykonywać  proste  badania  naukowe  oraz  interpretować  ich  wyniki  i wyciągać wnioski; krytycznie  analizować  piśmiennictwo  medyczne,  w  tym  w  języku  angielskim  i wyciągać wnioski; interpretować wyniki badań laboratoryjnych i identyfikować przyczyny odchyleń od normy; oceniać sposoby żywienia i wskazuje na błędy żywieniowe, obliczać i wyznaczać rekomendowane spożycie energii i podstawowych składników pokarmowych w zdrowiu i chorobie; obliczać   stężenia   molowe   i   procentowe   związków   oraz   stężenia   substancji  w roztworach izoosmotycznych, jedno- i wieloskładnikowych. Kompetencje społeczne (jest gotów do): kierowania się dobrem pacjenta; dostrzegania i rozpoznawania własnych ograniczeń oraz dokonywania samooceny deficytów i potrzeb edukacyjnych. Forma prowadzenia zajęć: wykłady, seminaria, ćwiczenia”, 
- „8a. biochemia 2”; opis treści kształcenia otrzymuje brzmienie: „8a. biochemia 2 Cel kształcenia: Opanowuje przebieg głównych szlaków metabolicznych oraz poznaje genetyczne i środowiskowe czynniki zaburzające ten przebieg. Student zaznajamia się również z podstawowymi metodami i technikami laboratoryjnymi oraz aparaturą wykorzystywaną w diagnostyce laboratoryjnej. W efekcie osiąga wiedzę i umiejętności konieczne do zrozumienia przedmiotów realizowanych w dalszym kształceniu (tj. biologia molekularna, genetyka, fizjologia, immunologia, patologia, przedmioty kliniczne) oraz niezbędnych w przyszłej praktyce zawodowej. Treści merytoryczne: Ćwiczenia: Ilościowe oznaczanie glukozy w surowicy krwi. Oznaczanie produktów glikacji białek. Otrzymywanie 1,6- difosforanu fruktozy. TLC cukrów. TLC polarnych lipidów mózgu. Oznaczanie cholesterolu całkowitego i cholesterolu frakcji HDL. Rozdział chromatograficzny olejków eterycznych. Ilościowe oznaczanie kreatyniny i kwasu moczowego w surowicy krwi. Oznaczanie witaminy C metodą Tillmansa. Izolacja genomowego DNA z krwi i komórek nabłonkowych. Ocena ilościowa i jakościowa wyizolowanego DNA. Amplifikacja DNA metodą PCR. Seminaria: Podłoże chorób nowotworowych, metabolizm komórek nowotworowych. Błony biologiczne i transport przez błony. Transportery glukozy. Działanie hormonów i transdukcja sygnałów. Hormony regulujące metabolizm. Rodzaje wolnych rodników, reakcje wolnorodnikowe, znaczenie biomedyczne. Cukrzyca i otyłość. . Parametry metaboliczne cukrzycy, przyczyny, rozpoznawanie, monitorowanie, leczenie. Cykl głodu i sytości, efekty działania insuliny, glukagonu, katecholamin, enzymy pozostające pod wpływem glukagonu i insuliny. Zaburzenia metabolizmu związków zawierających azot, żółtaczki, porfirie, dna moczanowa. Biochemia komórek mięśniowych. Znaczenie badań laboratoryjnych, wiarygodność wyników, techniki badań. Metabolizm ksenobiotyków, metabolizm alkoholu etylowego. Wykłady: Wprowadzenie do metabolizmu komórki. Glikoliza i fermentacja mleczanowa. Cykl Corich. Metabolizm pirogronianu. Przebieg i regulacja glukoneogenezy, glikogenogenezy, glikogenolizy. Szlak pentozofosforanowy. Przebieg, regulacja i zaburzenia działania cyklu Krebsa i łańcucha oddechowego. Klasyfikacja i funkcje lipidów. Metabolizm triacylogliceroli. Utlenianie i biosynteza kwasów tłuszczowych. Przemiany glicerolu. Metabolizm ciał ketonowych. Metabolizm lipidów złożonych. Eikozanoidy. Metabolizm steroidów. Obrót metaboliczny białek. Metabolizm grup aminowych aminokwasów. Cykl mocznikowy. Biosynteza i rozkład aminokwasów. Metabolizm porfiryn. Biosynteza, degradacja i zaburzenia metabolizmu zasad purynowych i pirymidynowych. Metabolizm kwasów nukleinowych. Integracja metabolizmu. Profil metaboliczny poszczególnych narządów. Efekty uczenia się: Wiedza (zna i rozumie): struktury   I-,   II-,   III-   i   IV-rzędową   białek   oraz   modyfikacje   potranslacyjne i funkcjonalne białka oraz ich znaczenie; podstawowe szlaki kataboliczne i anaboliczne, sposoby ich regulacji oraz wpływ na nie czynników genetycznych i środowiskowych; enzymy  biorące  udział  w  trawieniu,   mechanizm   wytwarzania   kwasu   solnego w żołądku, rolę żółci, przebieg wchłaniania produktów trawienia. Umiejętności (potrafi): przewidywać kierunek procesów biochemicznych w zależności od stanu energetycznego komórek; posługiwać się podstawowymi technikami laboratoryjnymi, takimi jak analiza jakościowa, miareczkowanie, kolorymetria, pehametria, chromatografia, elektroforeza białek i kwasów nukleinowych; obsługiwać proste przyrządy pomiarowe i oceniać dokładność wykonywanych pomiarów; korzystać z baz danych, w tym internetowych, i wyszukiwać potrzebne informacje za pomocą dostępnych narzędzi; planować  i  wykonywać  proste  badania  naukowe  oraz  interpretować  ich  wyniki  i wyciągać wnioski. Kompetencje społeczne (jest gotów do): kierowania się dobrem pacjenta; dostrzegania i rozpoznawania własnych ograniczeń oraz dokonywania samooceny deficytów i potrzeb edukacyjnych. Forma prowadzenia zajęć: wykłady, seminaria, ćwiczenia”,

c) zmienia się opis treści kształcenia przedmiotów: fizjologia 1, fizjologia 2 oraz patofizjologia; opisy treści kształcenia otrzymują brzmienie:

- „9. Fizjologia 1 Cel kształcenia: poznanie podstaw fizjologii ogólnej człowieka z uwzględnieniem podstawowych aspektów fizjologii komórki, poznanie ogólnych pojęć i zasad będących podstawą funkcjonowania wszystkich układów i narządów organizmu, ocena i interpretacja wyników wykonywanych przez studentów doświadczeń i ćwiczeń praktycznych z wykorzystaniem interaktywnych programów komputerowych z fizjologii układu nerwowego, mięśniowego, sercowo-naczyniowego, oddechowego, nerki. Treści merytoryczne: Ćwiczenia: Neurofizjologia - Wprowadzenie do ćwiczeń z przedmiotu fizjologia człowieka, przedstawienie zasad zaliczania ćwiczeń oraz przepisów BHP, (wprowadzenie do układu nerwowego: właściwości elektryczne komórek, potencjał spoczynkowy i czynnościowy neuronu, refrakcja bezwzględna i względna, chronaksja, reobaza, polarność potencjału czynnościowego, szybkość przewodzenia potencjału). Omówienie obronnych odruchów rdzeniowych - odruch zginania, skrzyżowany odruch wyprostny, odruchy diagonalne. Wywoływanie odruchu podeszwowego. Odruchy miotatyczne – odruch kolanowy, odruch mięśnia dwugłowego ramienia, odruch mięśnia trójgłowego ramienia, odruch ścięgna Achillesa; odruchy źreniczne (odruch źrenicy na światło, na zaciemnienie oraz odruch akomodacyjno-konwergencyjny). Badanie czasu świadomej reakcji człowieka po zastosowaniu bodźca wzrokowego, słuchowego i dotykowego, test Stroopa, pamięć krótko- i długotrwała, elektroencefalografia. Zmysł słuchu (próba Rinnego, próba Webera), zmysł równowagi (odruch przedsionkowooczny; odruchy przedsionkowo-rdzeniowe: próba Romberga, test marszu, doświadczenie Barany’ego), zmysł smaku (rozmieszczenie receptorów smakowych na języku, określenie progu pobudliwości różnych smaków), zmysł węchu (zależność miedzy zmysłem smaku i węchu), zmysł dotyku (badanie rozmieszczenia receptorów dotyku na skórze człowieka, badanie czucia umiejscowienia). Zmysł wzroku: badanie pola widzenia-perymetria. Ostrość widzenia, subiektywne obiektywne metody badania refrakcji oka, zaburzenia refrakcji, ortotypy, visus (tablice Snellena), widzenie skotopowe i fotopowe, percepcja kontrastu i barw (test Ishihary), widzenie bilateralne, stereoskopowe (test Langa), widzenie centralne (test Amslera) i peryferyjne (test „linijki”). Układ mięśniowy - Obserwacja skurczu pojedynczego mięśnia szkieletowego, wpływ siły bodźca na siłę skurczu mięśnia szkieletowego, wpływ długości początkowej mięśnia na siłę jego skurczu, wpływ wielkości obciążenia mięśnia na jego pracę, skurcz tężcowy niezupełny i zupełny; zmęczenie mięśni). Elektromiografia: mięśnie działające antagonistycznie i synergistycznie, fenomen koaktywacji. Obserwacja mechaniki skurczu mięśni gładkich w normie oraz pod wpływem pobudzenia części współczulnej i przywspółczulnej autonomicznego układu nerwowego (programy symulacyjne). Obserwacja wpływu leków (atropina, propranolol, fentolamina, werapamil) na aktywność skurczową mięśni gładkich. Fizjologia krwi - Wykonanie i obserwacja rozmazu krwi obwodowej. Oznaczanie liczby krwinek czerwonych. Oznaczanie liczby retykulocytów we krwi. Oznaczanie stężenia hemoglobiny metodą kolorymetryczną Drabkina. Zachowanie się krwinek czerwonych w środowisku izo-, hipo- i hipertonicznym. Oznaczanie oporności krwinek czerwonych (osmotycznej rezystencji). Oznaczanie szybkości opadania krwinek czerwonych (Odczyn Biernackiego). Pomiar względnej objętości krwinek czerwonych  (hematokryt). Hemostaza; oznaczanie czasu krwawienia metodą Duke`a, metodą Copleya i Lalicha, oznaczanie czasu krzepnięcia, wpływ różnych czynników na czas krzepnięcia krwi, oglądanie płytek krwinkowych w niezabarwionym preparacie krwi, wpływ jonów Ca+2 na proces krzepnięcia krwi. Oznaczanie liczby krwinek białych. Obserwacja i liczenie poszczególnych form krwinek białych w rozmazie krwi. Badanie właściwości buforowych krwi. Oznaczanie grup krwi u człowieka. Oznaczanie obecności antygenu D układu Rh. Układ krążenia - Zasady prawidłowego pomiaru ciśnienia tętniczego krwi skurczowego metodą Riva-Rocci, skurczowego i rozkurczowego metodą Korotkowa przy użyciu stetoskopu i kardiomikrofonu oraz metoda automatyczną. Obliczanie średniej wartości ciśnienia tętniczego krwi. Wyznaczanie na podstawie zmierzonych parametrów objętości wyrzutowej serca, pojemności minutowej i maksymalnej częstości akcji serca. Badanie zależności pomiaru od wielkości mankietu pomiarowego, wpływ grawitacji oraz zmian ortostatycznych na wartości ciśnienia tętniczego krwi w systolu i diastolu. Fizjologiczne podstawy regulacji ciśnienia tętniczego krwi – badanie odruchu z baroreceptorów. Błędy pomiarowe w badaniu ciśnienia tętniczego krwi. Termoreceptory i termoefektory; techniki pomiaru temperatury i termografia, zmiany hemodynamiki przepływu krwi i temperatury lokalnej przy prowokacji ciepłem i zimnem. Rola naczyń krwionośnych skóry w regulacji temperatury, funkcja anastomoz w naczyniach skórnych oraz regulacja paradoksalna pod wpływem zimna. Badanie częstotliwości pracy serca w czasie pomiaru tętna w różnych interwałach czasowych w tętnicy promieniowej. Rejestracja pulsometryczna z opuszki palca przebiegu zmian pulsu z jednoczesnym zapisem EKG. Pulsometryczne stwierdzanie anastomoz w dłoni. Wpływ zimna na amplitudę pulsu w palcu. Fizjologia mięśnia sercowego. Obserwacja mechaniki skurczu sercowego pod wpływem pobudzenia części współczulnej i przywspółczulnej autonomicznego układu nerwowego (programy symulacyjne). Obserwacja wpływu leków (atropiny, propranololu, fentolaminy, werapamilu, strofantyny) na aktywność skurczową mięśnia sercowego. Seminaria: Neurofizjologia; Fizjologia mięśni i autonomicznego układu nerwowego, Fizjologia krwi Wykłady: Miejsce fizjologii w naukach medycznych. Czynność elektryczna komórek nerwowych. Klasyfikacja włókien nerwowych, budowa i charakterystyka synaps elektrycznych, budowa synaps chemicznych. Mechanizm uwalniania neurotransmitera. Receptory błonowe i wewnątrzkomórkowe, układy przekaźników wewnątrzkomórkowych. Uczenie się, kojarzenie, zapamiętywanie, mowa, czucie i percepcja, ruch i postawa,  czynność bioelektryczna mózgu, czuwanie i sen, kontrola nerwowa środowiska wewnętrznego, skład i rola płynu mózgowo-rdzeniowego. Autonomiczny układ nerwowy: podział, neuroprzekaźniki w układzie autonomicznym. Część współczulna i przywspółczulna. Fizjologia mięśni: klasyfikacja włókien mięśniowych, strukturalne różnice mięśni szkieletowych i gładkich, rola wapnia w skurczu mięśni, funkcja i działanie synapsy nerwowo-mięśniowej, sprzężenie elektro-mechaniczne. Mięśnie gładkie: budowa podział mięśni gładkich, mechanizm skurczu mięśni gładkich. Fizjologia krwi, erytropoeza, rola erytropoetyny, obrót żelaza. Hemostaza: układy zapobiegające spontanicznemu krzepnięciu, proces fibrynolizy. Mechanizmy obronne organizmu. Odporność swoista i nieswoista. Fizjologia układu sercowo-naczyniowego: hemodynamika serca, fazy cyklu sercowego, rozkład ciśnień w jamach serca, tony i szmery serca. Budowa komórek roboczych mięśnia sercowego, geneza potencjału czynnościowego, układ bodźco-przewodzący serca. Unerwienie współczulne i przywspółczulne serca, wpływ układu autonomicznego na pracę serca. Odruchy krążeniowe z mechanoreceptorów, z chemoreceptorów tętniczych, Bezolda-Jarisha, Bainbridge`a. Efekty uczenia się: Wiedza (zna i rozumie): gospodarkę wodno-elektrolitową w układach biologicznych; równowagę kwasowo-zasadową i mechanizm działania buforów oraz ich znaczeniew homeostazie ustrojowej; fizykochemiczne i molekularne podstawy działania narządów zmysłów; podstawy pobudzenia i przewodzenia w układzie nerwowym oraz wyższe czynności nerwowe, a także fizjologię mięśni prążkowanych i gładkich oraz funkcje krwi; czynność i mechanizmy regulacji wszystkich narządów i układów organizmu człowieka, w tym układu krążenia, układu oddechowego, układu pokarmowego, układu moczowego i powłok skórnych oraz zależności istniejące między nimi; mechanizm działania hormonów;  przebieg i regulację funkcji rozrodczych u kobiet i mężczyzn; enzymy biorące udział w trawieniu, mechanizm wytwarzania kwasu solnego w żołądku, rolę żółci, przebieg wchłaniania; podstawy rozwoju i mechanizmy działania układu odpornościowego, w tym swoiste i nieswoiste mechanizmy odporności humoralnej i komórkowej; typy reakcji nadwrażliwości, rodzaje niedoborów odporności i podstawy immunomodulacji. Umiejętności (potrafi): obsługiwać mikroskop optyczny, w tym w zakresie korzystania z immersji; wykonywać proste testy czynnościowe oceniające organizm człowieka jako układ regulacji stabilnej (testy obciążeniowe, wysiłkowe) i interpretować dane liczbowe dotyczące podstawowych zmiennych fizjologicznych; posługiwać się podstawowymi technikami laboratoryjnymi, takimi jak analiza jakościowa, miareczkowanie, kolorymetria, pehametria, chromatografia, elektroforeza białek i kwasów nukleinowych; wykazywać odpowiedzialność za podnoszenie swoich kwalifikacji i przekazywanie wiedzy innym. Kompetencje społeczne (jest gotów do): dostrzegania i rozpoznawania własnych ograniczeń oraz dokonywania samooceny deficytów i potrzeb edukacyjnych; formułowania wniosków z własnych pomiarów lub obserwacji, przestrzega i stosuje zasady etyki akademickiej i zawodowej oraz profesjonalnego wizerunku, profesjonalizmu akademickiego, społecznego i zawodowego; potrafi inspirować, być liderem i współpracować w zespole interdyscyplinarnym w szczególności  podczas zajęć typu PBL. Forma prowadzenia zajęć: wykłady, seminaria, ćwiczenia”, 
- „10. fizjologia 2 Cel kształcenia: poznanie podstaw fizjologii ogólnej człowieka z uwzględnieniem podstawowych aspektów fizjologii komórki, poznanie ogólnych pojęć i zasad będących podstawą funkcjonowania wszystkich układów i narządów organizmu, ocena i interpretacja wyników wykonywanych przez studentów doświadczeń i ćwiczeń praktycznych z wykorzystaniem interaktywnych programów komputerowych z fizjologii układu nerwowego, mięśniowego, sercowo-naczyniowego, oddechowego, nerki. Treści merytoryczne: Ćwiczenia: układ krążenia - Cykl pobudliwości mięśnia sercowego, struktura i elektrofizjologia układu przewodzącego serca, kolejność aktywacji serca (przedsionków, komór), wektory pobudzeń.EKG - definicja, załamki, odcinki, odstępy. Rejestracja i analiza EKG pracy serca u człowieka. Pomiar i amplitud załamków P i T oraz zespołu QRS, obliczanie częstotliwości pracy serca z pomiaru czasu trwania jednego cyklu pracy serca, zapis EKG osoby zdrowej, zdefiniowanie wszystkich odprowadzeń oraz uzasadnienie cech charakterystycznych załamków dla poszczególnych pasków rytmu. Wyznaczanie przebiegu osi elektrycznej. Badanie korelacji częstotliwości pracy serca i częstości cyklu oddechowego. Odczytywanie cyklu oddechowego z zapisu EKG. układ oddechowy - Funkcje układu oddechowego. Fazy oddychania, mechanika wdechu i wydechu, typy oddychania, zmiany objętości klatki piersiowej, tkanki płucnej, dróg oddechowych, wahania ciśnienia w drogach oddechowych, jamie opłucnowej i pęcherzykach płucnych w cyklu oddechowym. Skład powietrza pęcherzykowego, mechanizmy regulacji oddychania na poziomie o.u.n. Mechanizmy obwodowej chemorecepcji, hipoksja, hipoksemia, hiperkapnia. Wpływ wysiłku dynamicznego o umiarkowanej intensywności oraz o dużej intensywności i krótkim czasie trwania na układ krążenia i oddechowy (badanie tętna, wartości ciśnienia krwi, wykonanie zapisu EKG, badanie rytmu oddechowego i wentylacji minutowej). Ocena reakcji organizmu na wysiłek statyczny lokalny i uogólniony. Wyznaczanie maksymalnego poboru tlenu metodą pośrednią wg Astranda - Ryhming. Określenie wysiłkowego wydatku energetycznego na podstawie pomiarów tętna i ciśnienia tętniczego krwi. Wpływ wysiłku fizycznego na temperaturę ciała człowieka. Układ pokarmowy - Trawienie skrobi w jamie ustnej. Wykrywanie obecności enzymu amylolitycznego w ślinie. Wpływ temperatury na aktywność α-amylazy ślinowej. Wpływ jonów chlorkowych na aktywność α-amylazy ślinowej. Wpływ pH na aktywność α-amylazy ślinowej. Wpływ warunków środowiska na trawienie białek przez pepsynę. Wpływ formy substratu i odczynu środowiska na aktywność pepsyny. Wpływ temperatury i pH na działanie pepsyny. Fizjologiczna rola podpuszczki w trawieniu białek mleka. Trawienie skrobi przez amylazę trzustkową. Wykrywanie obecności enzymu amylolitycznego w soku trzustkowym. Wpływ temperatury na aktywność α-amylazy trzustkowej. Wpływ jonów chlorkowych na aktywność α-amylazy trzustkowej). Trawienie białka przez trypsynę. Trawienie tłuszczu pokarmowego. Trawienie tłuszczu mleka. Trawienie tłuszczu niezemulgowanego. Oznaczanie i analiza wskaźnika masy ciała. Badanie szybkości wchłaniania spożytych węglowodanów prostych i złożonych. Hormonalna kontrola stężenia glukozy we krwi. Próby czynnościowe: krzywa glikemii po obciążeniu doustnym. Badanie poziomu cholesterolu, HDL i LDL po spożyciu pokarmów tłuszczowych. Badanie szybkości wchłaniania alkoholu. Układ wydalniczy – Określanie właściwości fizycznych moczu własnego i patologicznego: barwa, przejrzystość, konsystencja, zapach, odczyn, ciężar właściwy, osmolalność. Badanie moczu własnego i patologicznego testami paskowymi. Analityczne wykrywanie składników nieorganicznych w moczu prawidłowym i patologicznym: jony Cl- , jony Ca2+, jony SO2-4, jony PO4 3-. Analityczne wykrywanie składników organicznych w moczu: kwas moczowy, kreatynina. Diagnostyczne oznaczanie w surowicy: mocznika, kwasu moczowego, kreatyniny, glukozy. Badanie osadu moczu: barwienie tłuszczu roztworem Sudan III, barwienie roztworem Lugola, barwienie eozyną, barwienie eozyną i błękitem metylenowym, barwienie błękitem metylenowym wg. Löfflera. Rozmieszczenie wody i elektrolitów, regulacja transportu jonów i wody przez błony komórkowe, regulacja bilansu wody, regulacja elektrolitów, regulacja objętości płynu w przestrzeni zewnątrzkomórkowej i w komórkach. Badanie wydalania wody, roztworów izoosmotycznych chlorku sodu oraz monosacharydów, jak również roztworu hiperosmotycznego monosacharydów. Układ rozrodczy - Ocena żywotności plemników: wpływ temperatury na aktywność ruchową plemników, wpływ pH na aktywność ruchową plemników. Diagnozowanie ciąży u kobiet, określenie fazy cyklu menstrualnego u kobiet na podstawie obrazu mikroskopowego próbki śliny, określenie fazy cyklu owulacyjnego na podstawie próbki moczu, Izolacja z jajników i obserwacja oocytów bydlęcych, Wykrywanie kazeiny w mleku krowy metodą Pierowa, oznaczanie zawartości kazein w mleku metodą Walkera, obserwacja tłuszczu mleka. Seminaria: Fizjologia krążenia, Fizjologia oddychania, Fizjologia układu pokarmowego. Fizjologia układu wydalniczego, gospodarki wodno-elektrolitowej i równowagi kwasowo-zasadowej. Fizjologia układu rozrodczego i laktacji oraz endokrynologii. Wykłady: Układ krążenia, podstawy elektrokardiografii, nerwowa i humoralna regulacja czynności układu sercowo-naczyniowego. Regulacja krążenia w poszczególnych narządach. Mikrokrążenie. Nerwowa i humoralna regulacja czynności układu oddechowego. Układ pokarmowy: autonomiczny układ jelitowy, motoryka przewodu  pokarmowego i dróg żółciowych. Budowa i funkcje wątroby. Trawienie i wchłanianie. Regulacja czynności metabolicznych i pozametabolicznych wątroby, regulacja czynności zewnątrz- i wewnątrzwydzielniczej trzustki, termoregulacja organizmu, hipo- i hipertemia, gorączka, Gospodarka wodnoelektrolitowa. Równowaga kwasowo- zasadowa. fizjologia nerek i układu moczowego. Regulacja hormonalna organizmu. Efekty uczenia się: Wiedza (zna i rozumie): mechanizm działania hormonów; przebieg i regulację funkcji rozrodczych u kobiet i mężczyzn; podstawowe ilościowe parametry opisujące wydolność poszczególnych układów i narządów, w tym zakresy norm i czynniki demograficzne wpływające na wartość tych parametrów; konsekwencje niedoboru witamin lub minerałów i ich nadmiaru w organizmie; profile metaboliczne podstawowych narządów i układów; enzymy  biorące udział w trawieniu, mechanizm wytwarzania kwasu solnego w żołądku, rolę żółci, przebieg wchłaniania produktów trawienia; gospodarkę wodno-elektrolitową w układach biologicznych. Umiejętności (potrafi): wykonywać proste testy czynnościowe oceniające organizm człowieka jako układ regulacji stabilnej (testy obciążeniowe, wysiłkowe) i interpretować dane liczbowe dotyczące podstawowych zmiennych fizjologicznych; posługiwać się podstawowymi technikami laboratoryjnymi, takimi jak analiza jakościowa, miareczkowanie, kolorymetria, pehametria, chromatografia, elektroforeza białek i kwasów nukleinowych; korzystać z baz danych, w tym internetowych, i wyszukiwać potrzebne informacje za pomocą dostępnych narzędzi. Kompetencje społeczne (jest gotów do): dostrzegania i rozpoznawania własnych ograniczeń oraz dokonywania samooceny deficytów i potrzeb edukacyjnych; przestrzega i stosuje zasady etyki akademickiej i zawodowej oraz profesjonalnego wizerunku, profesjonalizmu akademickiego, społecznego i zawodowego; potrafi inspirować, być liderem i współpracować w zespole interdyscyplinarnym w szczególności  podczas zajęć typu PBL. Forma prowadzenia zajęć: wykłady, seminaria, ćwiczenia”,
- „25. patofizjologia Cel kształcenia: poznanie i zrozumienie zmian czynnościowych w stanie choroby; poznanie mechanizmów rozwoju choroby i następstw ogólnoustrojowych wynikających z choroby; poznanie i posługiwanie się podstawowymi terminami stosowanymi w patofizjologii; poznanie podstawy etiopatogenezy schorzeń poszczególnych układów; poznanie patomechanizm następstw zaburzonej funkcji narządów i układów, oraz praktyczne wykorzystywanie zdobytej wiedzy. Treści merytoryczne: Ćwiczenia: Omówienie patomechanizmów na podstawie analizy przypadków klinicznych z zakresu: patofizjologii układu nerwowego, patofizjologii układu krwiotwórczego, patofizjologii układu sercowo-naczyniowego i EKG, patofizjologii układu oddechowego, patofizjologii układu pokarmowego, równowagi wodno-elektrolitowej i kwasowo-zasadowej, patofizjologii układu wydalniczego, patofizjologii układu wewnątrzwydzielniczego; sprawdziany wiedzy w formie testowej lub opisowej. Seminaria: Patofizjologia ogólna: uszkodzenie komórek, patomechanizmy (odwracalne, nieodwracalne, punkt bez powrotu), niedokrwienie - uszkodzenie niedokrwienne w reperfuzji, adaptacja komórek (hypertrofia, hyperplazja, metaplazja, atrofia) fizjologiczna vs. patologiczna, akumulacja wewnątrzkomórkowa i starzenie się komórek, śmierć komórki (martwica, apoptoza), urazy wywołane przez patogeny wewnętrzne i zewnętrzne, regeneracja komórek i tkanek, tworzenie blizn, zwłóknienie, choroby środowiskowe i odżywiania, choroby wrodzone, zaburzenia termoregulacji; Rola cytokin w rozwoju stanu zapalnego: cytokiny pro- i przeciwzapalne, receptory cytokinowe, rola cytokin w wybranych chorobach: - w astmie oskrzelowej - w infekcji HIV - w reumatoidalnym zapaleniu stawów, burza cytokinowa w przebiegu zespołu aktywacji makrofagów; Patofizjologia układu krwiotwórczego: choroby układu czerwonokrwinkowego, choroby układu białokrwinkowego, zaburzenia hemostaz; Patofizjologia układu sercowo-naczyniowego: nadciśnienie tętnicze, nadciśnienie płucne i powstawanie szmerów, patofizjologia zmian w zapisie EKG; Patofizjologia układu oddechowego: patofizjologia chorób obturacyjnych układu oddechowego, patofizjologia chorób restrykcyjnych układu oddechowego, patofizjologia chorób śródmiąższowych, niewydolność oddechowa; Patofizjologia układu pokarmowego: biegunki, choroba trzewna, nieswoiste choroby zapalne jelit, zespół złego wchłaniania, przewlekłe zapalenie trzustki, ostra niewydolność wątroby, stłuszczenie wątroby, marskość wątroby, cholestaza, żółtaczki, wirusowe zapalenia wątroby, choroby autoimmunizacyjne wątroby; Patofizjologia układu wydalniczego: zakażenia układu moczowego, wady układu moczowego, guzy i torbiele nerek, przewlekła choroba nerek, kamica układu moczowego; Patofizjologia układu wewnątrzwydzielniczego: żywienie i zaburzenia odżywiania, typy cukrzycy.; sprawdziany wiedzy w formie testowej (prawda-fałsz). Wykłady: Patofizjologia wstrząsu; Patofizjologia chorób ośrodkowego układu nerwowego i mięśniowego; Patofizjologia chorób nowotworowych; Autoimmunizacja i choroby autoimmunizacyjne; Podstawy patofizjologii układu sercowo-naczyniowego – miażdżyca, niewydolność serca, kardiomiopatie, choroba niedokrwiennej serca; Patofizjologia chorób układu oddechowego; Patofizjologia przewodu pokarmowego; Zaburzenia równowagi objętościowo-ciśnieniowej przestrzeni wewnątrzczaszkowej; Patofizjologia bólu; Patofizjologia chorób nerek; Patofizjologia procesu starzenia się. Metabolizm i choroby kości; Choroby układu wydzielania wewnętrznego; Zaburzenia przemiany materii – zaburzenia gospodarki węglowodanowej, otyłość, zespół metaboliczny; egzamin w formie testu jednokrotnego wyboru. Efekty uczenia się: Wiedza (zna i rozumie): enzymy biorące udział w trawieniu, mechanizm wytwarzania kwasu solnego w żołądku, rolę żółci, przebieg wchłaniania produktów trawienia oraz zaburzenia z nimi związane, konsekwencje niewłaściwego odżywiania, w tym długotrwałego głodowania, przyjmowania zbyt obfitych posiłków oraz stosowania niezbilansowanej diety, konsekwencje niedoboru witamin lub minerałów oraz ich nadmiaru w organizmie, sposoby komunikacji między komórkami, między komórką a macierzą zewnątrzkomórkową; oraz szlaki przekazywania sygnałów w komórce i przykłady zaburzeń w tych procesach prowadzące do rozwoju nowotworów i innych chorób, mechanizm działania hormonów, oraz konsekwencje zaburzeń regulacji hormonalnej,  typy reakcji nadwrażliwości, rodzaje niedoborów odporności oraz podstawy immunomodulacji, zagadnienia z zakresu immunologii nowotworów, podstawowe mechanizmy uszkodzenia komórek i tkanek, określa przebieg kliniczny zapaleń swoistych i nieswoistych oraz opisuje procesy regeneracji tkanek i narządów, definicję i patofizjologię wstrząsu, ze szczególnym uwzględnieniem różnicowania przyczyn wstrząsu, oraz niewydolności wielonarządowe. Umiejętności (potrafi): opisywać zmiany w funkcjonowaniu organizmu w sytuacji zaburzenia homeostazy, w szczególności określa jego zintegrowaną odpowiedź na wysiłek fizyczny, ekspozycję na wysoką i niską temperaturę, utratę krwi lub wody, nagłą pionizację, przejście od snu do stanu czuwania;  powiązać obrazy uszkodzeń tkankowych i narządowych z objawami klinicznymi choroby, wywiadem i wynikami oznaczeń laboratoryjnych; analizować zjawiska odczynowe, obronne i przystosowawcze oraz zaburzenia regulacji wywoływane przez czynnik etiologiczny. Kompetencje społeczne (jest gotów do): postrzegania własnych ograniczeń i umiejętność stałego dokształcania się; przestrzegania i stosowania zasady etyki akademickiej i zawodowej oraz profesjonalnego wizerunku, profesjonalizmu akademickiego, społecznego i zawodowego; inspirowania, być liderem i współpracować w zespole interdyscyplinarnym w szczególności podczas zajęć typu PBL. Forma prowadzenia zajęć: wykłady, seminaria, ćwiczenia”, 

2) Załącznik 3 do Uchwały otrzymuje brzmienie: ZAŁĄCZNIK Nr 3 - w załączeniu.

§ 2

1. Zmieniony program studiów obowiązuje od cyklu kształcenia 2021/2022.
2. Dziekan dostosuje organizację procesu kształcenia do zmian programu studiów, o których mowa w § 1.

§ 3

Uchwała wchodzi w życie z dniem jej podjęcia.

Przewodniczący Senatu

Rektor

dr hab. Jerzy A. PRZYBOROWSKI, prof. UWM